Na jaren vechten en discussiëren is het dan opeens toch zo ver. Vandaag trekt het Verenigd Koninkrijk uit de echtelijke woning van de Europese Unie. Met koffers vol dromen, regelingen en afspraken in de ene en de Britten in haar andere hand. Terwijl de ‘remainers’ heimelijk achterom kijken naar het opgeheven hoofd van hun verlaten vader.

De Brexit is misschien wel de meest besproken ‘echtscheiding’ van de afgelopen jaren. ‘Scheiden is lijden’, hoor ik mijn oma nog zeggen. En ze heeft gelijk. Als ervaringsdeskundige weet ik dat iedere scheiding gepaard gaat met wat pijn en verdriet. Maar scheiden hóeft niet te verzanden in een gevecht. Niet voor echtparen, niet voor landen en ook niet voor medewerkers en organisaties. In dit artikel deel ik graag wat rituelen met je die – in organisaties (en tussen organisaties) – kunnen helpen om het ‘lijden’ te verzachten. Zodat je recht kunt blijven doen aan het mooie en waardevolle dat er toch ook was (en is).

Verbinden en verbreken
Want voordat het fout ging, was er altijd eerst iets moois, iets prachtigs. Vond je hem of haar de allerleukste en allerliefste van de wereld, of was die baan of functie voor jou het ultieme geluk. Gaf je een groot feest om de liefde te vieren of trok je baas de champagne fles open om te proosten bij het ondertekenen van je contract. Gek eigenlijk, dat we samengaan verbinden aan waardevolle rituelen, terwijl voor het scheiden niet meer nodig lijkt dan een handtekening op pagina 20 of het inleveren van je pasje bij de portier van de organisatie. Wat met een ritueel verbonden wordt, verdient het om met een ritueel ontbonden te worden. Om aandacht te geven aan de gevoelens van rouw die onlosmakelijk met scheiden verbonden zijn.

“Wat met een ritueel verbonden wordt, moet je ook met een ritueel ontbinden”

Rouwrituelen versus organisatietrauma
Dit blijkt ook uit het onderzoek van Michael Norton en Francesca Gino. Hun onderzoek toont aan dat rouw-rituelen mensen helpen in situaties van verdriet en verlies. Door het inzetten van deze rituelen wordt het gevoel van verlies en verdriet minder. De rouw-rituelen geven mensen ook een gevoel van controle in de periode van verlies en onzekerheid. Geef je als organisatie geen ruimte voor het gevoel van verlies en verdriet om dat wat voorbij is, dan slaat dit gevoel bij je medewerkers naar binnen, zet het zich vast en kan het zelfs leiden tot een trauma waar je als organisatie nog lang negatieve gevolgen van kunt ervaren. ‘De traumaval’, noemt Phillippe Bailleur dit in zijn boek ‘Trauma in organisaties’.

De waardevolle Ex
Maar er speelt nog een ander belangrijk punt mee in het goed afscheid nemen van collega’s. Gaan mensen op ene prettige manier weg uit je organisatie, dan blijven ze het bedrijf een warm hart toedragen. Ook bij hun nieuwe werkgever. En dat zorgt vaak voor klinkende munt, want opdrachten worden toch regelmatig op basis van relatie gegund. En mocht het allemaal anders uitpakken, dan zorgt een warm en mensgericht ‘scheiden’ ervoor dat medewerkers weer terugkeren naar hun oude plek. Een plus voor organisaties, want een ‘oude bekende’ inwerken kost beduidend minder tijd en moeite dan iemand die helemaal nieuw is binnen – met de – organisatie.

Aandacht en ruimte geven aan de emoties die mensen voelen wanneer ze verlies ervaren, helpen om een breuk te helen en te wennen aan een nieuw normaal. Ik deel graag 3 rituelen met je die je hierbij kunnen helpen:

  1. Levensweg in beeld. Maak een visuele kaart van de stappen die een vertrekkende collega heeft gezet binnen je team of organisatie. Sta niet alleen stil bij professionele mijlpalen, maar ook bij persoonlijke successen of bijzonderheden. Je kunt die natuurlijk ook voor een organisatie of team doen.
  2. Afscheid voor wat was. Of: de Kamer van Herinnerdingen. Organiseer een mooie afscheidsbijeenkomst voor dat wat (straks) voorbij is. Vraag mensen om – onder het genot van een drankje – ervaringen, verhalen en herinneringen te delen aan de afdeling, het project, de organisatie of het team. Hang dit op grote posters in de ruimte.
  3. Verdriet om de recent vertrokkene. Gaat iemand weg, dan laat hij een gat achter. Niet alleen als persoon, maar ook vanuit de rol(len) die deze persoon binnen het team of de organisatie had. Tijdens dit ritueel waardeer je de rollen en beleg je deze opnieuw binnen het team of de organisatie.

Meer weten over de uitvoering van deze rituelen? Neem dan contact met me op via info@ditheeftzin.nl

Ja, ik doe mee met de online sessie
'Rake Rituelen maken'

Schrijf je in en ontvang tips en handvatten om passende rituelen te maken
voor jouw organisatie of team!

Wat leuk dat je meedoet! Je ontvangt van ons een email met voorbereidende informatie én de link naar de sessie. Tot snel!