Bavaria doet het. In hun campagne ‘Zo. 7 Generaties Bavaria’ wordt met een prachtig ritueel het stokje – in dit geval een oude verweerde flesopener – symbolisch overgedragen op de nieuwe generatie. En zo wordt een moment – dat waarschijnlijk ook regelmatig enkel op papier gebeurt – een mijlpaal. Een herinnering. Een beladen moment dat raakt.
Rituelen in organisaties zijn geen nieuws. Als je goed kijkt, dan kun je in iedere organisatie de rituelen terugvinden. Rond verjaardagen, rond speciale feesten, rond openingen en sluitingen, rond successen, rond initiatie. Hoe die rituelen zijn ontstaan, weet vaak niemand meer. Waarom ze op die manier gedaan worden ook niet. En dat is jammer, want daarmee verliezen rituelen aan impact. De kracht van een ritueel zit ‘em namelijk juist in het feit dat je met aandacht en vanuit een bewuste intentie in een specifieke situatie symboliek inzet om een moment vorm te geven of ruimte te bieden aan emotie.
Rituelen zijn niet nieuw, maar de groeiende aandacht voor de manier waarop je ze kunt inzetten wel. Ook wetenschappers buigen zich meer en meer over de impact die rituelen in de organisatiecontext hebben. Want wat levert aandacht voor rituelen een organisatie werkelijk op? En hoe weet je of een ritueel werkt of niet? In deze blog een overzicht van de vijf belangrijkste effecten van rituelen in organisaties én het wetenschappelijke onderzoek dat dit onderbouwt!
1. Rituelen verhogen prestatie en verminderen angst
Onderzoeker Alison Wood Brooks ontdekte dat het uitvoeren van een ritueel vóór een spannend optreden (in haar onderzoek een zangwedstrijd) de spanning vermindert. Ze verdeelde haar studenten in twee groepen. De ene groep ging op zonder ritueel, de andere groep werd gevraagd om een tekening te maken van hun gevoel, daar zout overheen te strooien, tot vijf te tellen en de tekening als prop in een prullenbak te gooien. Tijdens het optreden werd van beide groepen de hartslag gemeten. De studenten met de tekening bleken minder spanning en stress te vertonen, dan de studenten zonder ritueel.
2. Rituelen helpen mensen om te gaan met een negatieve verandering
Francesca Gino en Michael Norton onderzochten de effecten van rouwrituelen bij mensen die een dierbare hadden verloren. Zij ontdekten dat de ingezette rituelen hielpen bij het verminderen van het verdriet en ondersteuning boden bij een gevoel van controle in de onzekere tijd van verlies.
3. Rituelen verhogen de prestatie door het motiveren en binden van mensen
Om de effectiviteit van groepsrituelen te onderzoeken, organiseerden Michael Norton en zijn collega’s een speurtocht waarbij twee groepen werden uitgedaagd om selfies te maken. Voorafgaand aan de speurtocht kreeg de ene groep een speciaal klap-en stampritueel dat ze moesten uitvoeren voor vertrek. De andere groep ging gewoon op pad. Na afloop bleek de groep met het ritueel veel beter te hebben gepresteerd dan de groep zonder ritueel en was het groepsgevoel in deze groep ook groter.
4. Rituelen vergroten creativiteit
Norton en zijn onderzoeksteam hebben ook onderzoek gedaan naar de vraag of – om de creativiteit in een organisatie te verhogen – groepsrituelen beter werken dan individuele rituelen. Bij het uitvoeren van creatieve opdrachten hebben ze zowel een groep als een aantal individuen rituelen mee gegeven. Het resultaat? De groepsrituelen werkten beter bij het aanwakkeren van de creativiteit en een gevoel van verbondenheid dan de individuele rituelen.
5. Rituelen verbeteren de kwaliteit van een ervaring
Onderzoeker Kathleen Vohs en haar collega’s wilden weten of een ritueel een ervaring waardevoller en betekenisrijker kan maken. Om hier antwoord op te krijgen, gaf ze twee onderzoeksgroepen een reep chocolade. De ene groep kreeg heel specifieke ‘rituele’ instructies. Zo moesten ze het papier om de chocolade op een bepaalde manier afwikkelen en moest de chocolade op een bepaalde manier gebroken worden. De andere groep kreeg gewoon chocolade zonder instructie. Uit de resultaten bleek, dat het ritueel voor het eten van de chocoladereep ervoor zorgde dat de chocolade waardevoller en smakelijker werd.
Je ziet het, bewuster bezig zijn met rituelen kan zorgen voor keihard (en meetbaar) organisatieresultaat. Benieuwd naar wat rituelen voor jouw organisatie kunnen betekenen en hoe je daar direct mee aan de slag kunt gaan? Ik vertel je er graag meer over!