Werken op afstand kan zorgen voor een heel nieuw gevoel van verbondenheid. Uit het oog is zeker niet uit het hart, integendeel zelfs zoals je in onze eerdere blog kon lezen. Maar er is nog meer dat we als organisaties kunnen leren van relaties die tijd en ruimte moeten overbruggen. De psychologie van weer opnieuw invoegen bijvoorbeeld.
Mijn eerste baan was als militair bij de Koninklijke Landmacht. Als eindredacteur van het blad Monitor was ik honderden keren deelgenoot van het afscheid en de terugkeer van uitgezonden militairen. En iedere keer ontroerde het me weer. Het afscheid, maar zeker ook de thuiskomst. Iedereen weer veilig op het honk. Alles zoals het moet zijn. Eind goed al goed. Het was pas toen ik zelf vrouw van een uithuizige echtgenoot werd, dat ik besefte hoeveel gedoe er schuilgaat achter terugkeren. Niks eind goed, al goed. Iedereen die lange tijd van huis weg is geweest, herkent vast dat er een heel verhaal schuilgaat achter de thuiskomst.
Afstand zorgt voor verbondenheid
Vertrekken en thuiskomen zijn niet voor niets werkwoorden. Uitvoegen én weer terug invoegen. Het zijn processen van actie, van gas geven én remmen. Het geeft wrijving. Maar niet zonder glans! In mijn vorige blog benoemde ik het al: ‘absence makes the heart grow fonder’. Ik heb het de afgelopen anderhalf jaar regelmatig gehoord van verschillende mensen: hoe het werken op afstand – ondanks alle gedoe – ook zorgt voor een groter en steviger gevoel van verbondenheid. Niet alleen bij hun directe collega’s, maar team en organisatie overstijgend. De vraag die daar direct op volgde was: en hoe houden we dat vast? Wanneer we nu – post-Corona -weer terug gaan naar onze kantoren, werkplekken en collega’s? En kunnen we eigenlijk wel weer terug naar hoe het eerst was?
“Opnieuw samenwerken vraagt aandacht”
Bekend maar toch ook anders
“Afstand schept een nieuw normaal zonder de ander”, is de bevinding van klinisch psycholoog dr. Joshua Klapow. Hij onderzocht het gevoel van verbondenheid in relaties op afstand. “Een maand is goed te overbruggen, maar wanneer de fysieke afstand tot elkaar langer duurt, ontstaan nieuwe patronen zonder de ander. Het nieuwe normaal is dan geen ‘samen’ maar ‘zonder’”, aldus Klapow. En dat maakt het terug invoegen naar ‘gemeenschappelijkheid’ en ‘samen’ een stuk minder eenvoudig. Afstand zorgt voor missen, maar langdurige afstand zorgt voor gewenning, weet ik uit eigen ervaring. Je verandert, maar zonder dat de ander daarin is meegenomen. Nieuwe routines, nieuwe ideeën, nieuwe behoeften en nieuwe inzichten, het gebeurt buiten het zicht van Zoom, van WhatsApp, van skypeborrels en teams-vergaderingen. We zijn niet meer dezelfde medewerkers van anderhalf jaar geleden toen we – voor COVID19- gehaast door gangen liepen naar weer de volgende vergadering.
“Eind goed al goed, is pas het begin”
Invoegen vraagt aandacht: 3 tips
Binnenkort lijkt het allemaal weer voorbij. Worden we na het opheffen van de thuiswerkplicht uit onze eigen bubbel getakeld en bevinden we ons plots weer in kantoortuinen, vergaderzalen of multifunctionele office spaces. Gaan we weer overleggen en samenwerken en roddelen we er lustig op los bij koffieapparaten en tijdens lunchwandelingen. Terug naar het vertrouwde kantoorgedrag. Alles weer zoals het was. We kennen elkaar toch? We weten van maanden geleden nog precies hoe alles in elkaar zat, toch? Maar hoe graag je ook zo snel mogelijk terug wilt naar jullie vertrouwde beeld van ‘samen’, invoegen vraagt tijd en ruimte.
“Verhalen als overgang tussen toen en nu”
Dus hoe doe je dat dan? Post-Corona weer samen aan de slag? Welke rituelen helpen om het invoegen te versoepelen? De nieuwe WERKelijkheid is straks voor iedere organisatie heel verschillend en vraagt om maatwerk. Ik geef je 3 aandachtspunten om even bij stil te staan én je voordeel mee te doen. Plus een concreet en praktisch ritueel waar je deze aandachtspunten meteen in kunt toepassen.
1. Invoegen vraagt ruimte voor emoties. Hoe was het voor jou de periode in afzondering? De afstand, het thuiswerken? Het balanceren van nieuwe taken en rollen? Werd je ziek? Ben je mensen verloren? Was je bang of boos? We hebben allemaal een Corona-verhaal. Voordat je overgaat naar de dagelijkse gang van zaken binnen jullie organisatie, is het belangrijk om ruimte te scheppen en de tijd te nemen om verhalen te delen en ervaringen uit te wisselen als overgang tussen toen en nu.
2. Invoegen is loslaten en vasthouden. Corona dwong ons creatief en innovatief te worden. Daadkracht, zelfsturing, initiatief en creativiteit. We mochten uitproberen, falen, bijschaven, ruimte nemen. We verbonden ons kriskras dwars door de organisatie met elkaar. Welke inzichten hebben we opgedaan terwijl we op afstand samenwerkten? Wat willen we vasthouden en wat laten we (ook weer) los? Gebruik de ervaringen en de inzichten als kans om als organisatie post-crisis te groeien.
3. Invoegen is opnieuw kennismaken. Jij bent niet dezelfde als twee maanden geleden. Je medewerkers of collega’s zijn dat ook niet. Tijd voor om opnieuw kennis te maken. Om elkaar opnieuw te ontmoeten. Misschien is de directe periode na Corona hét moment bij uitstek om niet meteen het werk in te duiken, maar juist te starten met teambuilding en tijd te nemen om elkaar – en jullie nieuwe normaal – opnieuw te leren kennen.
Invoegen vraagt aandacht. We kunnen niet zomaar terug naar hoe het was, want wat er was is er niet meer. Laten we kijken hoe we er met elkaar voor kunnen zorgen dat wat er voor ons ligt, beter is dan wat we ons ooit hadden kunnen voorstellen. Dat we met elkaar sterker zijn dan we dachten. Binnen en buiten organisaties! Stilstaan, reflectie en keuzes maken: dat geeft zin!
Succes!